jueves, 4 de noviembre de 2010
miércoles, 13 de octubre de 2010
DOSSIER "NA META (Sálvese quen poida)" de Thomas Bernhard / ÓNFALO TEATRO S.L.
NA META (Sálvese quen poida)
NA META (sálvese quen poida)
UN ESPECTÁCULO DE ÓNFALO TEATRO S.L.
con dramaturxia e dirección de
ANA CONTRERAS e AFONSO BECERRA DE BECERREÁ
Texto de THOMAS BERNHARD
En coprodución coa MIT RIBADAVIA 2010 e co apoio do FORO CULTURAL DE AUSTRIA e da AGADIC da Xunta de Galicia
Estreada no teatro da Casa da Cultura de Ribadavia (Ourense) o 17, 18 e 19 de xullo de 2010. Salón Teatro de Compostela, o 17 e 18 de setembro de 2010.
Sala Mozart do Auditorio de Galicia, o 18 de outubro de 2010, na Feira Galega das Artes Escénicas.
Elenco:
Nai – LUÍSA MERELAS
Filla – RUT BALBÍS
Escritor Dramático – TONI SALGADO
Escenografía e vestiario: DIEGO COSTA
Deseño de iluminación e espazo sonoro: ANA CONTRERAS
Achegas coreográficas: RUT BALBÍS
Deseño gráfico: ÓSCAR MORENO
Construción escenografía: PATADEGALO (Punxín. Ourense)
Instalacións eléctricas: ELECTRO BECERRA (Becerreá. Lugo)
Calzado tradicional: ALBERTO GEADA (Artesanía Os Muíños. Mondoñedo. Lugo)
Colaboración vestiario: REI ZENTOLO
Administración e xestión: AMPARO BECERRA
Propietaria dos dereitos de representación de Am Ziel: SUHRKAMP VERLAG
Distribución: María Casar
Tel. +34 678 60 15 50
Sinopse:
“NA META. (Sálvese quen poida)” é unha comedia negra sobre o éxito e o fracaso. Unha revisión humorística sobre o camiño cara á meta de cadaquén e o que nel se perde e se gaña. Unha NAI de armas tomar saca a súa metralladora verbal e fai saltar polos aires algúns dos piares da sociedade. A NAI viúva e a FILLA solteira reproducen dinámicas de dependencia, tiranía e submisión. Un ESCRITOR DRAMÁTICO novo, que vén de triunfar no teatro coa súa obra Sálvese quen poida, diríxese cara á meta das dúas espectadoras que orquestran esta comedia cáustica. Unha primeira parte na que se fan as maletas e unha segunda na que se desfán. Unhas personaxes que deixan saír os monstros que a meirande parte das persoas agochamos. O riso terrible do coñecemento.
Un espectáculo no que o discurso de Bernhard e a acción escénica se potencian coas linguaxes da danza, a instalación, a performance, o clown, a acrobacia e outros recursos que enriquecen a plasticidade e afían o significado da obra.
“Para min é incomprensible
que aplaudiran
cando se trataba dunha obra
na que todo o mundo queda malparado
e da maneira máis cruel
adobada con chistes
pero uns chistes malvados
incluso con baixeza
cunha baixeza absoluta
E de súpeto puxéronse a aplaudir”
e aplauden como tolos
porque están dispostos a aplaudir e xa está
pero aplauden tamén o máis absurdo
Aplauden o seu propio enterro
aplauden tódalas labazadas
que reciben
danlles labazadas desde o escenario
e aplauden
Non hai perversidade maior
que a perversidade do público de teatro”
"Son estas obras
que o destrúen todo
que o derruban todo ata que non queda nada en pé
O tipo entra en escena e xa coa primeira palabra
que di pronuncia a súa propia sentenza de morte
vai cara á morte arrastrando con el
á muller coa que está falando
todo é tan desapiadado
segundo entran en escena xa están condenados a morte
e ponlle o título Sálvese quen poida
porque está claro que ninguén se salva
é ridículo pensar na salvación
todo se dirixe cara á catástrofe
todos se destrúen
Mentres fan todo o posible por salvarse
falan e destrúense
sentan e destrúense
amanse ódianse e destrúense
non hai escapatoria
Cres que a vida é como esta obra
Sálvese quen poida que cinismo"
A obra do gran autor austríaco, Thomas Bernhard, está sustentada en dous piares: a musicalidade e o humor. A primeira ten que ver coa forma, a enunciación de frases, a repetición e variación, o desenvolvemento, o ritmo, a respiración e cadencias. Trasladamos estes conceptos sonoros á imaxe plástica e dinámica do espectáculo, de modo que guían tanto a escenografía como a composición lumínica e o movemento coreográfico. Diversificamos os focos de atención xogando á simultaneidade e buscámoslle a bis circense ao texto coa danza, a acrobacia, os gags, os trucos. Acumulación de texto, acumulación de obxectos, de roupa, de movemento ata a vertixe delirante.
Bernhard ten de si mesmo a imaxe do vello bufón. O seu humor, por tanto, é o dos bufóns, e baséase en dicir a verdade da maneira máis crúa. Por iso é un humor amargo, traxicómico, porque parte da exposición das nosas máis profundas miserias. Pero, aínda que escaravelle no horror, a súa obra segue sendo humorística, fainos graza. O riso constitúe en si mesmo unha posibilidade de redención a través do coñecemento e do recoñecemento.
As accións que se relatan no noso espectáculo, presenciadas produciríannos arrepío, terror e piedade, pero a meta fica a unha distancia suficiente dos chanzos como para observar o camiño terrible con humor. A sinceridade de Bernhard fascínanos porque constitúe un ataque mordaz a valores tradicionais: familia, maternidade, rendibilidade económica, virilidade, feminidade, triunfo, beleza. O ser humano busca o poder, o éxito, en tódalas relacións que mantén e iso abócao a unha ansiedade da que só o pode salvar o humor. Bernhard inverte a típica relación na que se funda a comicidade e o riso, froito dunha relación estreita entre un obxecto risible e un suxeito que ri. Nesta dramaturxia os personaxes non son obxectos risibles senón actores suxeitos cuxa acción é o discurso, co que se ispen expoñéndose sen pudor. As palabras crean a distancia necesaria para o humor e a musicalidade do seu corpo, o das palabras, propicia o achegamento.
Na Meta, como a maioría de obras contemporáneas, carece de “argumento”, aparentemente non pasa nada. Asistimos en tempo sincrónico a dous momentos dun mesmo día na vida de dúas mulleres, nai e filla, que invitaron a un escritor e van de viaxe. O importante non é o que fan neste momento, preparar a equipaxe, senón o que contan, toda a peripecia vital, revisada obsesivamente, que as levou a este instante de decrepitude e esperanza.
O QUE DIXO A CRÍTICA DE “NA META (Sálvese quen poida)”
“Na meta, obra de Thomas Bernhard que nos chega en versión galega de Ana Contreras e Afonso Becerra, mostra ese exercicio de configuración da identidade a través dun proceso de reconstrución da historia, a propia e a dos demais. Un tema recorrente na obra dun dos autores máis importantes da literatura de expresión alemá. […] Foi un espectáculo producido por Ónfalo Teatro e cunha interpretación marabillosa de Luísa Merelas.”
MV García, en “Faro da Cultura” de “Faro de Vigo", xoves, 20 de xaneiro de 2011.
“O proxecto [Na Meta (Sálvese quen poida)] xa resulta atractivo de entrada polo feito de poder contar en galego co texto do autor austríaco. Fai Ónfalo unha proposta lúdica que segue a teima iniciada polo tándem Ana Contreras e Afonso Becerra na súa primeira montaxe e que consiste en achegarse a todos os públicos. A superposición de linguaxes, a introdución de xogos de maxia e artes circenses conviven nesta proposta de Ónfalo na que Luísa Merelas resolve airosa […] o monólogo desa nai opresora e autoritaria de Bernhard. Pola súa parte, Ruth Balbís salva o seu rol de interlocutora silente dialogando co espazo nun exercicio de estrañamento do cotián que mesmo imprime certa frescura ao monólogo da nai. Pola súa banda, a gran presenza de Toni Salgado dilúese nun claro abandono do actor en escena. Os tres constitúen os piares dunha comedia negra de tons pastel que asume o risco de experimentar con artes e técnicas e quere facer chegar ao público xeral un autor marabillosamente lúcido e enfermizo como é o austríaco.”
Vanesa Sotelo, en “Revista Galega de Teatro”, Nº 65, inverno 2010.
“[Luísa Merelas] Bota por fóra durante a metade da obra. […] Que hai que consumir o texto e que si: que chegan novos tempos para que os novos rompan coa historia e busquen algo novo. Como sucedeu de sempre e debería ser agora tamén.”
Camilo Franco, en “La Voz de Galicia”, martes 19 de outubro de 2010.
“Alleo ao teatro galego, o austríaco Thomas Bernhard era un dos nomes que moitos agardabamos con ganas, especialmente na súa liña cómica, ou traxicómica […]
Luísa Merelas no papel protagonista é sempre garantía de acerto […] Rut Balbís, coñecida como excelente bailarina, fai aquí a súa primeira incursión no teatro nun sorprendente papel no que demostra unha expresividade aproveitábel para a plástica cómica desde o control absoluto dos movementos. Todo un achado. […] Toni Salgado, bo actor que xa puidemos ver en boas interpretacións […].
A dirección do espectáculo semella ter querido pór no escenario unha teoría da mestura que interesa, sorprende e apreixa o espectador.
Ónfalo Teatro asumiu un risco que demostrou que podía asumir.”
Inma López Silva: “Atrevidos”, en Revista “TEMPOS NOVOS”. Nº 160. Setembro 2010
“
Aínda non lin o texto, pero tiven ocasión de ver onte a obra no Salón Teatro en Santiago onde se representou o venres 17 e o sábado 18. Tiña aínda en mente a adaptación doutra obra de Bernhard que vira en xullo, Almuerzo con los Wittgenstein representada no marco do Festival do Teatro Grec 2010 e, a verdade é que sen poder evitar as comparacións, este Bernhard galego saíu gañando.
De verdade que merece a pena, e sería un luxo para nós que a obra se permitise unha xira por toda Galicia e aínda fóra de Galicia. Fago a reseña aquí, non só porque me parece un tema de blog de biblioteca, senón porque me parece que merece a maior difusión posible.”
Publicado por Adelaida o 19 de setembro de 2010 no blog da Biblioteca do IES Val do Tea.
“También fui uno de los afortunados que el pasado sábado pudo ver en el CDG la puesta en escena de "Na meta". Mi experiencia previa teatral con Bernhard se reducía a "Ante la jubilación" en el CDN (Teatro Valle-Inclán, 2008), y al igual que el-la redactor@ del blog, he de decir que "Na meta" compite en igualdad de condiciones con una obra de mayor presupuesto y desarrollada por una institución de referencia como el CDN.
Por último, qué mejor que la "ácida ironía" de Bernhard, para afrontar con "humor negro" UN comienzo de curso.
Firmado: El sobrino (no el de Wittgenstein).”
Comentario publicado por Juan Francisco o 20 de setembro de 2010 15:18 no mesmo blog da Biblioteca do IES Val do Tea.
DOSSIER "NEURAS"
REPARTOLaura Cuervo: Sara (a psicóloga)
Noemi Rodríguez: María (a bulímica) e Eva (a súper muller)
Xavier Vázquez: Davide (o metrosexual)
DRAMATURXIA E DIRECCIÓN: Ana Contreras e Afonso Becerra de Becerreá
TEXTO: Mª Xosé Queizán
ESCENOGRAFÍA: Diego Costa
Vestiario: ÓNFALO
DESEÑO DE ILUMINACIÓN E ESPAZO SONORO: Ana Contreras e Afonso Becerra de Becerreá
COREOGRAFÍA: ÓNFALO
DESEÑO GRÁFICO: Óscar Moreno
Contacto:
Distribución: María Casar
Tel. +34 678 60 15 50
Unha comedia para escachar de risa, sobre as “neuras” da sociedade contemporánea. Con números musicais e de maxia.“NEURAS” aborda temas fundamentais da sociedade urbana actual, como a tiranía das modas, a relación conflitiva das persoas co aspecto do seu propio corpo, os novos modelos masculinos e femininos, o choque entre o desexo e as determinacións sociais… Pero, ao mesmo tempo, tamén aborda temas eternos, como é o respecto cara a quen é diferente, a busca do amor e da felicidade.
Unha comedia divertida pero, á vez, crítica e non compracente a través dun xogo no que as actrices e o actor ironizan sobre os estereotipos e os clixés contemporáneos.
SINOPSE
María, unha moza bulímica que ten problemas coa súa nai e cos rapaces; Davide, un mozo que sofre inhibición sexual fronte ao rol activo que exercen as rapazas; Eva, transexual que, despois das penurias e loitas para conseguir ser muller cambiando a súa anatomía, decátase de que, agora, aínda é menos considerada como persoa que cando era home. As tres personaxes teñen problemas de aceptación do seu corpo. Os conflitos de cadaquén, orquestrados por Sara, a psicóloga, resolven de xeito feliz e, segundo se mire, sorprendente.
O ESPECTÁCULO
O espectáculo xoga coa heteroxeneidade das linguaxes escénicas máis contemporáneas. A forza sintáctica das imaxes, súmase ao texto e a procedementos de realización xestual e coreográfica alén do realismo. Os temas polémicos que aborda Neuras están tratados desde unha textualidade expositiva moi contemporánea. A plasticidade, o sonoro e o “performativo” configuran o tecido fundamental no que se asenta este espectáculo, nunha colaxe de secuencias que flutúan entre a sitcom televisiva e o music hall.
Neuras, de Mª Xosé Queizán, supón, ademais, a estrea dun texto dunha das escritoras máis importantes da nosa literatura e pioneira do feminismo racionalista en Galicia.
O espectáculo que presentamos é unha festa escénica. Unha comedia que curará a neurose na que vivimos a través da risa.
O QUE DIXO A CRÍTICA DE “NEURAS”
“Os actores recréanse con acerto nesta construción paródica de caracteres e logran que os espectadores acollan con entusiasmo certas reflexións e certos valores, algúns deles moi corrosivos. […] O humor, por outra banda, mantén un encomiábel e elegante equilibrio no que os trazos dos diferentes – a gorda, o impotente, o homosexual – son utilizados como elemento de comicidade sen que se atente contra a súa dignidade. Iso permite unha fácil adhesión do público con arquetipos xa coñecidos pero agora tratados dende o respecto. […] Neuras é una montaxe na que é a invención escénica – impoñéndose sobre o texto – a que proporciona a transgresión, o que esperta a consideración por esta nova compañía teatral. O público capta o atractivo da súa proposta, ri moito no curso da representación e prolonga as ovacións.”
Manuel Xestoso. “A Nosa Terra”. Nº 1408. 27 de maio – 2 de xuño de 2010
“Neste seu primeiro espectáculo, a compañía realiza unha proposta comercial, de ton cómico, aproveitando con habilidade un texto de Mª Xosé Queizán, autora dun teatro moi interesante e non sempre ben coñecido polos axentes teatrais do noso país. […]
Efectivamente, é un acerto o ton de comedia lixeira, […], con toques de cabaré (os vestiarios, os números musicais) no que Contreras e Becerra instalan Neuras.”
Inma López Silva: “Xustiza poética” en Revista “TEMPOS NOVOS”. Xuño 2010
“Todos los criterios pueden ser discutidos, pero el que alude a la respuesta del público ante el espectáculo se presenta como uno de los más irrefutables. Grosso modo: hay dos tipos de espectáculos, aquellos que echan a los espectadores de la sala y aquellos que hacen que repitan. El argumento es taxativo y reduccionista, pero más allá del planteamiento que relaciona las calidades con la tiranía de la audiencia está la propia paradoja que le impone el medio a los criterios: sin público no hay teatro. Así que es muy probable —y mejor para todos— que cuantos más espectadores nos ganemos para la causa, independientemente del género de que se trate, mejor teatro nos depare el futuro.
Empezar una crítica hablando del público es empezar una crítica al revés. Pero nunca la ocasión nos viene tan propicia. […]Ya que la firme y atinada ejecución de los intérpretes dirigidos por Ana Contreras y Alfonso Becerra genera [en los espectadores] un entusiasmo difícil de ocultar. […] Señal inequívoca de que el objetivo principal está cumplido: volverán al teatro. […]
Festiva y efervescente. En la obra aparecen los personajes característicos del reality show —aunque puede que ésa no sea del todo la idea del libreto original— que van a consultar sus “neuras” a una psicóloga, interpretada por Laura Cuervo, que es más comedida porque hace el contrapunto a los pacientes: una bulímica, una supermujer y un metrosexual (Xavier Vázquez). Estereotipos rebosantes por su desmesura y por el rigor de tratamiento en su construcción —también se canta y hay partes coreografiadas—, entre los que sobresale la joven actriz Noemí Rodríguez por su talento y su exuberante físico. En fin, un espectáculo bastante alejado de cualquier tesis moralizante y bienintencionada […]. Se trata, como fielmente reza el programa de mano, y una vez contrastado con lo visto, de toda “unha comedia para escachar de risa…”. Y un buen comienzo para este Ónfalo que no es el ombligo que pone nombre a la compañía sino, afortunadamente, el centro —otro más— del teatro bien hecho.”
Roberto Corte: “Efervescente” en “La Ratonera”. Revista asturiana de teatro. Nº 29. Maio de 2010
“Ónfalo Teatro é unha compañía galega de recente creación, e segundo mirei cara ao escenario pensei que era unha compañía con moito fado, porque de súpeto o primeiro que vexo é unha escenografía limpa e sinxela, pero moi efectiva. Ademais estaba arroupada por unha iluminación que creaba, facía e desfacía ambientes dun xeito moi apropiado.”
María Francelina Crespo. “Revista Galega de Teatro”, Nº 64. Outono 2010
miércoles, 28 de julio de 2010
"NA META (Sálvese quen poida)". Libro coa tradución da obra AM ZIEL e imaxes ensaios
Portada do libro da editorial ourensá DIFUSORA DAS LETRAS, ARTES E IDEAS coa tradución do alemán ao galego de AM ZIEL de THOMAS BERNHARD realizada por Ana Contreras e Afonso Becerra de Becerreá. Trátase da primeira obra dramática deste relevante autor austríaco que se traduce á lingua galega.
A actriz Luísa Merelas, actuando a NAI e a bailarina Rut Balbís, actuando a FILLA, nun ensaio de "NA META (Sálvese quen poida)"
